منتظران منجی علیه السلام

جمع دو روایت؛ طبیعی انسان حب و بغض است. این است که انسان به کسی که خوبی می‌کند خوبی کند و به کسی که به او بدی می‌کند، بغض داشته باشد. اما اسلام به ما دستور داده به کسی که به تو بدی کرده احسان کن. در سطح عالی‌تر انسان باید بتواند کسی را که به او بدی کرده به خاطر خدا و به خاطر کمالات وجودی که دارد، دوست داشته باشد و به کینه و تنفر نرسد. این دل انسان را نرم می‌کند.
جنبه آسیب‌شناسی؛ ما می‌دانیم دل انسان این‌گونه است که اگر کسی به او محبت کند از او خوشش می‌آید، چون حب ذات دارد و عاشق خودش است و بیش از هر کسی خودش را دوست دارد. انسان بخواهد یا نخواهد اولین کسی که عاشقش است خودش است و هر چیزی را دوست دارد به خاطر خودش دوست دارد. به ندرت اتفاق می‌افتد انسانی بتواند از خودش دست بردارد. در عرفان بحث است که اگر خدا را می‌خواهیم برای خودمان می‌خواهیم. بهشت را هم برای خودمان می‌خواهیم. چون عاشق خودمان هستیم اگر کسی به معشوق و محبوبمان محبت کند از او خوشش می‌آید. جنبه آسیب‌شناسی این است که من نباید زیر بار محبت آدم‌هایی بروم که اگر به من محبت کنند نباید به آن‌ها وابسته شوم. نباید وامدار آن‌ها شوم. بین من و خدا اختلاف می‌افتد این‌طور که از کسی که خدا خوشش نمی‌آید خوشم می‌آید و برعکس. لذا حضرت رسول می‌فرماید: مواظب باشید مرا وامدار آدم‌های بد نکنید. حتی اگر پا روی نیاز و خواسته خودم بگذارم ولی از کسی که نااهل است و نباید جذب محبت و احسان کنم، جذب احسان کنم چون نااهل است و ممکن است امتیازهای دیگر بگیرد.
در ضمن مواظب باشید اطرافیان ما وامدار کسی نشوند. اگر فرزند من در مسیر و حیطه ارتباطی یک آدم فاسق و فاجر برود و او به او محبت کند، فرزندم عاشق و علاقه‌مند او بشود و او می‌تواند هر نوع شکل‌دهی روی فرزند من داشته باشد. ممکن است برای این‌که خانواده‌ام را فاسد و منحرف کند، به او محبت می‌کند. آدم‌های بد چون این اصل را می‌دانند خیلی جاها در مخمصه‌هایی که به قدرت می‌رسند به جای این‌که بدی کنند به آن‌ها محبت می‌کنند. ما باید هشدار دهیم که این اصل وجود دارد که اگر به کسی محبت دید علاقمند می‌شود. اطرافیانم مواظب باشند که عاطفه و محبت را از هر کسی دریافت نکنند و اگر دریافت کردند در اسرع وقت به بهترین وجه جبران کنند. مواظب باشم اطرافیانم را آن‌قدر از محبت سیراب کنم که محبت دیگران به هیچ‌وجه آن‌ها را از ما دور نکند. بیشترین نیاز فرزندان 21ـ14 ساله بهتر از هر نوع عاطفه و محبت، احترام به شخصیتشان است.
«الإنسان عبید الاحسان»؛ انسان بنده محبت است. مبادا جایی اسیر شویم که نباید اسیر شویم.
خداوند به حضرت موسی علیه السلام فرمود؛ مرا محبوب بندگانم قرار بده. نعمت‌هایم را برای بندگانم بشمارید تا عاشق من شوند.
علت این‌که مبنای دین در اسلام حب قرار داده شده، همین است. «هل الدین الا الحب». اساسی‌ترین و پایه‌ای ترین شعار دین اسلام «لا اله الا الله» است. هیچ دلبر و معشوقی جز «الله» نیست. در بسیاری از آیات قرآن خداوند برای این‌که بگوید این کار را بکن یا نکن، می‌فرماید: «ان الله یحب / إنّ الله لا یحب» / برای این‌که بگوید: دین را رعایت کنید؛ «قل إن کنتم تحبون الله فاتبعونی یحببکم الله»؛ به مردم بگو اگر خدا را دوست دارید مرا تبعیت کنید خدا هم شما را دوست دارد. ما از فرزندانمان اطاعت می‌خواهیم ولی محبت پایشان نریختیم. وظیفه ما این است که ارضاء عاطفی خودمان را انجام دهیم. در مسائل سیاسی اگر فرزندان ما احسانی از سران گروه‌ها و احزاب دیگر بگیرند، تا آخر جذب محبت آن‌ها می‌شوند. (حبّ و بغض‌های کور) اگر برای افراد خانواده کم بگذاریم تشنه محبت دیگران خواهند شد.
احسان، بندگی می‌آورد. در جایی این اصل خوب است؛ 1 ـ این که بلد باشی از این اصل استفاده کنی در راه حق 2 ـ مواظب باشی خودت گرفتار نشوی و جذب باطل نشوی. 3 ـ مواظب باشی اطرافیانت هم گرفتار نشوند.
«حبک لشیء یعمی و یصم»؛ چشم عاشق از دیدن عیب‌های معشوق کور و گوش‌هایش از شنیدن در مورد عیب‌های معشوق کر است.
امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند: احسان، انسان را بنده خودش می‌کند. انسان بنده محبت است. اگر انسان از چشمه محبت خدا و اهل بیت:ننوشد، خلأ پیدا می‌کند و بعد حاضر است دینش را پای این محبت بریزد. به هر که می‌خواهی احتیاج داشته باش. همین که احتیاج داشته باشی اسیرش می‌شوی. خیلی خوب است که احتیاج‌ها و نیازهای انسان کم شود. چه‌قدر افراد جامعه ما اسیر ظواهر هستند. بنابراین مجبورند به سختی کار کنند، پول بهره‌ای بگیرند تمام شخصیتش را سر پول می‌فروشند چون محتاج و گداست.
مؤمن آسان‌خرج است. بسیاری از قرض‌ها از روی نیاز نیست. از روی گدایی است. بی‌جهت خودمان را نیازمند کردیم.
امیرالمؤمنین علیه السلام نه تنها برای مسلمان‌ها بلکه برای غیرمسلمان‌ها هم کارگری می‌کرد.
پول نزول آتش است هیچ‌کس از آن خیری ندیده است و رستگار نمی‌شود. مگر این‌که خدا از او قهر کند برای این‌که اسیر کسی نشوی جلوی هوس‌هایت را بگیر. اگر می‌خواهی امیر شوی تو از او امتیاز بگیر و خرج کن.
خوب است اهل احسان باشیم تا دیگران به دین برگردند.
یکی از مصارف زکات؛ از زکات مسلمان‌ها و بیت‌المال برای کفار خرج کنید تا عاشق مسلمان‌ها و اسلام شوند.